Taylan Sorgun “Mütareke Dönemi ve Bekirağa Bölüğü” adlı kitabında Talat Paşa’nın Enver Paşa’nın yerine ilerisi için Mustafa Kemal’i düşündüğünü iddia eder ve referans olarak Mithat Şükrü Bey’i gösterir. [Hikmet Çiçek’in kitabından aktarma]
Talat Paşa, Cavit Bey’e 1919 yılı içinde yazdığı bir mektupta şunları diyordu:
“Baha Bey ve arkadaşı (Enver Paşa’yı kastediyor) henüz hareket etmediler. Her şey hazırdır. Yalnız açık bir havayı bekliyoruz. Her ikisi de gözlerinden öpüyorlar. İstanbul’dan yeni bir haber almadım. Sen almışsan yaz. Ben ümidimi artık tamamen güneşin doğduğu taraflara bağladım. Bütün varlığımla o dairede çalışacağım. Ve cidden pek büyük ümitler besliyorum.” (HÇ 166)
Yine Cavit Bey’e yazdığı 14 Temmuz 1920 tarihli mektupta Cemal Paşa’dan aldığı bir mektuptan şöyle bahsetmiştir:
“Bu mektupta kendisinin daha bir hafta Moskova’da kaldıktan sonra Afganistan’a hareket etmesi uygun görüldüğünü ve Halil Paşa ile Baha’nın Kazan yoluyla Bakû’ye, oradan da dahile giderek Mustafa Kemal ile görüşeceklerini ve Ruslardan bir heyetin de bir miktar altın para ile kendilerine refakat edeceğini yazıyor.” (HÇ 166)
Talat Paşa ve arkadaşları Mustafa Kemal Paşa’yla yazışıyorlardı, ancak, Hikmet Özdemir’in ifadesine göre, Mustafa Kemal Paşa’nın eline ayağına dolaşmamaya gayret gösteriyorlardı. Yani kendi siyasi kadrolarının iflas ettiğinin farkındaydılar. Bir taraftan da Anadolu hareketinin başarıya ulaşması için kendilerine bir görev verilirse bunu yapmaya hazır olduklarını Mustafa Kemal Paşa’ya bildirmişlerdi. (HÖ 9)
Talat Paşa’nın dul eşi Hayriye Hanım’a Atatürk sahip çıkmıştır. Kendisine bir ev verilmiş ve şehit maaşı bağlanmıştır. Ayrıca Atatürk’ün İttihat ve Terakki’yle ilgili söylediği şu sözleri bu noktada hatırlatmak isterim: “İttihat ve Terakki’nin birçok kusur ve yanlışları olabilir. Fakat vatanperver bir kuruluştur.”
Talat Paşa, Cavit Bey’e 1919 yılı içinde yazdığı bir mektupta şunları diyordu:
“Baha Bey ve arkadaşı (Enver Paşa’yı kastediyor) henüz hareket etmediler. Her şey hazırdır. Yalnız açık bir havayı bekliyoruz. Her ikisi de gözlerinden öpüyorlar. İstanbul’dan yeni bir haber almadım. Sen almışsan yaz. Ben ümidimi artık tamamen güneşin doğduğu taraflara bağladım. Bütün varlığımla o dairede çalışacağım. Ve cidden pek büyük ümitler besliyorum.” (HÇ 166)
Yine Cavit Bey’e yazdığı 14 Temmuz 1920 tarihli mektupta Cemal Paşa’dan aldığı bir mektuptan şöyle bahsetmiştir:
“Bu mektupta kendisinin daha bir hafta Moskova’da kaldıktan sonra Afganistan’a hareket etmesi uygun görüldüğünü ve Halil Paşa ile Baha’nın Kazan yoluyla Bakû’ye, oradan da dahile giderek Mustafa Kemal ile görüşeceklerini ve Ruslardan bir heyetin de bir miktar altın para ile kendilerine refakat edeceğini yazıyor.” (HÇ 166)
Talat Paşa ve arkadaşları Mustafa Kemal Paşa’yla yazışıyorlardı, ancak, Hikmet Özdemir’in ifadesine göre, Mustafa Kemal Paşa’nın eline ayağına dolaşmamaya gayret gösteriyorlardı. Yani kendi siyasi kadrolarının iflas ettiğinin farkındaydılar. Bir taraftan da Anadolu hareketinin başarıya ulaşması için kendilerine bir görev verilirse bunu yapmaya hazır olduklarını Mustafa Kemal Paşa’ya bildirmişlerdi. (HÖ 9)
Talat Paşa’nın dul eşi Hayriye Hanım’a Atatürk sahip çıkmıştır. Kendisine bir ev verilmiş ve şehit maaşı bağlanmıştır. Ayrıca Atatürk’ün İttihat ve Terakki’yle ilgili söylediği şu sözleri bu noktada hatırlatmak isterim: “İttihat ve Terakki’nin birçok kusur ve yanlışları olabilir. Fakat vatanperver bir kuruluştur.”
